Olej lniany - rodzaje i sposób działania.

Na temat sposobu działania oleju lnianego jest w sieci wiele mitów. Niektórzy "eksperci" twierdzą, że się wypłukuje z drewna, a Ci bardziej zaawansowani znający terminologię, że ulega depolimeryzacji.
Ci drudzy mają o tyle rację, że olej lniany ulega polimeryzacji co zaprzecza tym pierwszym o jego wypłukiwaniu się.

Jak to jest naprawdę?
Zajęło mi to sporo czasu aby się przekonać. Kilka lat różnych doświadczeń, prób i obserwacji. Ale dzięki temu poznałem w jakimś niewielkim stopniu sposób skutecznego zabezpieczania drewna przez olej lniany. Być może za kilka lat będę wiedział o wiele więcej. Niestety nie posiadam machiny czasu takiej jak w reklamie jednego z impregnatów. W związku z tym moje obserwacje trwają zdecydowanie dłużej.

Rodzaje olei lnianych do drewna dostępne na rynku to olej lniany surowy i gotowany.
Występuje jeszcze olej lniany solaryzowany ale ze względu na koszt jego produkcji czyli także cenę sprzedaży stosowany jest głównie do zabytków o największej wartości.
Jest także pokost lniany. Ale o tym na końcu.

Olej lniany surowy.
Jest to olej tłoczony na zimno wykonany w procesie produkcyjnym oleju jadalnego. Następnie w procesie (chemicznym lub fizycznym) jest pozbawiany protein.
To właśnie różni olej lniany do drewna od jadalnego.
Użycie oleju lnianego jadalnego spowoduje jego jełczenie, a także może doprowadzić do zagrzybienia drewna.
Olej spożywczy nie będzie sechł przez długi czas. Powierzchnia drewna będzie się kleiła i śmierdziała.

Należy pamiętać, że olej ni schnie w pełnym tego słowa znaczeniu, a polimeryzuje się.

Sposoby pozbywania się protein z oleju.
Tak jak napisałem protein można pozbyć się w sposób chemiczny. Stosując np. związki ołowiu czy inne związki chemiczne.
Metod fizycznych jest kilka. Może to być odwirowanie (centryfuga), opadanie i rozdzielanie (bardzo długotrwały proces), filtrowanie i inne. Aby uzyskać najlepszej jakości olej lniany do drewna stosuje się połączenie kilku metod fizycznych.
Dzięki zastosowaniu metod fizycznych uzyskuje się naturalny i pozbawiony chemii i metali ciężkich olej lniany do drewna.
Olej surowy zdecydowanie głębiej penetruje drewno ale czas jego "schnięcia " jest dłuższy niż oleju gotowanego. Czas ten wynosi od kilku do 24 godzin w zależności od wilgotności drewna, jego obróbki oraz ilości światła dziennego i tlenu w powietrzu.

Olej lniany gotowany.
Jest to olej przygotowany z surowego oczyszczonego oleju lnianego do drewna.
Tak naprawdę nie jest on gotowany czyli nie jest doprowadzany do wrzenia.
Obrabia się go termicznie w dość wysokiej temperaturze przez określony czas.
Temperatura ta wynosi około połowę temperatury wrzenia oleju lnianego w czasie około 6 godzin.
Najlepsze oleje gotowane są w czasie obróbki termicznej napowietrzane.
Olej lniany gotowany "schnie" szybciej ponieważ w czasie jego produkcji zachodzi już wstępna polimeryzacja. Powinien on być używany do rozcieńczania bejc lnianych, farb lnianych oraz innych produktów na bazie oleju lnianego. Z tego względu, że do ich produkcji stosuje się właśnie olej lniany gotowany.
Mimo szybszego czasu "schnięcia", a właściwie z tego właśnie powodu nie zalecałbym do zabezpieczania drewna. Wstępnie spolimeryzowany olej lniany gotowany zdecydowanie płyciej penetruje drewno.

Olej solaryzowany.

Olej solaryzowany to perełka wśród olei do zabezpieczania drewna.
Jego produkcja jest bardzo czasochłonna.
Olej lniany surowy do drewna przelewany jest do szklanych gąsiorów i wystawiany na ciągłe działanie promieni słonecznych. W zależności od tego jaką jakość ma osiągnąć olej solaryzowany czas ten wynosi najczęściej od 5 lat wzwyż.. Przez ten cały czas olej jest ciągle napowietrzany.

W sprzedaży są najczęściej oleje 5 i 10 letnie.
Ich cena jest naprawdę bardzo wysoka.

Olej ten ma przedziwną właściwość. Pomimo wstępnie zawiązujących się polimerów penetruje bardzo dobrze drewno i szybciej polimeryzuje się w głębszych warstwach drewna.

Pokost lniany:
Ciężko jest mi się wypowiedzieć na ten temat ponieważ pod nazwą pokost lniany występują bardzo różne produkty. Niektórzy nazywają pokostem lnianym olej lniany surowy do drewna czy też gotowany.

Obecnie mianem pokostu lnianego najczęściej określa się olej lniany najczęściej gotowany. Chociaż i czasami surowy, który zawiera w swoim  składzie różnego rodzaju rozpuszczalniki, a także sykatywy czyli sole metali ciężkich wspomagające i przyśpieszające "schnięcie" polimeryzację oleju - pokostu.
Jako sykatywy stosowane są najczęściej sole manganu, kobaltu czy nawet jeszcze sole ołowiu.

Kiedyś pokostem lnianym nazywano olej lniany jadalny bardzo mocno przegrzewany wręcz czasami niemalże palony. Zawierał on również często kalafonię czy też terpentynę balsamiczną. Nie było to kłopotliwe nawet setki lat temu. Wystarczyło do kadzi grzanej nad ogniskiem włożyć drewno sosnowe z którego wysączająca się żywica rozkładała się właśnie na kalafonię i terpentynę.
Tak więc jak sami widzicie nie jest łatwym zadaniem zdefiniowanie pojęcia pokost lniany.
Tak samo ja nie jest łatwe zrozumienie tego co ktoś ma na myśli mówiąc o pokoście lnianym.

Zastosowanie oleju lnianego.

I tu Was pewnie zadziwię.
Olej lniany używany jest nie tylko do impregnacji drewna.
Równie dobrze impregnuje beton, kostkę betonową i inne materiały porowate.
Konserwatorzy zabytków zabezpieczają nim również ozdobne elementy wykonane z gipsu.

Już wkrótce więcej informacji i nowe doświadczenia.
Napiszę także jak działa olej w drewnie i dlaczego tak długo zabezpiecza drewno.